DİŞ ÇÜRÜMESİ
Diş çürüklerinin oluşmasında üç temel etmen bulunmaktadır:
Duyarlı bir diş yüzeyi, mikroorganizmalar için elverişli yiyecek artıkları,
bunların parçalanmasına ve asit oluşumuna yol açacak mikroorganizmaların
varlığı. Besinler içinde diş çürümesine en çok neden olanlar karbonhidratlar,
yani kabaca, şekerli gıdalardır.
Dişler düzenli olarak fırçalanır ve bakımlarına özen gösterilirse, mikroplar
onlara zarar veremezler. Diş çürüğü, dişte oyuklar yaparak dişin yapısını bozan
ve kendi kendine iyileşmeyen bir hastalıktır.
Dişler iyi temizlenmeyecek olursa, üzerinde besin artıkları ve mikroplar
birikir. Ağız içerisindeki bakteriler yiyecek artıklarındaki şekerli maddeleri
kullanarak onu saydam, yapışkan bir madde haline getirir ve dişler üzerine
yapışmasını sağlar. Bu birikintilere plak denir. Bu plaklar bakterilerin diş
üzerinde tutunmalarını da kolaylaştırırlar. Besinlerin tatlandırılması için
kullanılan şekerli maddelerin içinde bulunan asit, dişlere zarar verebilir,
ancak bakterilerin kendileri de asit oluşturabilmektedir. Asit diş minesinin
erimesine neden olur. Böylece oluşan erime bölgelerinden giren mikroplar
kolayca alttaki yumuşak dokuya ulaşabilirler.
Asitler dişin koruyucu tabakası olan diş minesi üzerinde küçük delikçikler
oluşturur. Bu delikler giderek genişler ve küçük oyuklar haline gelir. Diş
minesinin erimesinden sonra çürük hızla ilerler, alttaki tabakada geniş ve
derin bir oyuk meydana getirir. Diş çürüğü diş özüne doğru ilerledikçe dişler
ağrımaya başlar. Çürük daha da ilerlerse diş özü bölgesinde ve çene kemiği
içerisinde cerahat oluşmaya ve birikmeye başlar. Buna diş apsesi denir. Eğer
diş hekimi tarafından daha başlangıcında tedavi edilmeyecek olursa çürük diş
için daha zor, karmaşık ve pahalı tedaviler gerekebilir. Diş plağı, diş
etlerinin önemli hastalık nedenlerinden biridir. Yemeklerden sonra dişlerin
fırçalanması ve diş ipi kullanarak yemek artıklarının çıkarılması dişlerin
çürümesini, diş eti hastalıklarının oluşumunu ve ilerlemesini önler.
Dişlerin ağrımaması sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Diş ağrısının olması için
diş çürüğünün çok ilerlemiş olması gerekir. Diş çürüklerinin tedavi edilebilir
dönemde belirlenmesi için ağrı oluşmasını beklemeden senede en az iki kez diş
hekimine giderek dişlerin muayene ettirilmesi gerekir. Diş hekimleri
gerektiğinde dişlerin filmini çekerek gözle görünmeyen diş oyuklarını da
belirleyebilirler.
Diş çürüklerinin erken dönemde tanınması dişlerin kaybedilmesini engelleyebilir
veya en azından geciktirebilir. Bu hem sağlık açısından, hem de sosyal ve
ekonomik açıdan önemli katkılar sağlar. Ağza takma diş takılmasına olan
ihtiyacı azaltır. Hiçbir şey kendi doğal dişlerimizin yerini tutamaz. Kalıcı
dişlerin erken dökülmesi beslenme sorunlarına neden olur. Doğal dişlerin uzun
süre dayanmasında ağız ve diş bakımının önemi çok büyüktür.
Diş sağlığı açısından sularla aldığımız flor da çok önemlidir. Sularında flor
eksikliği olan yerleşim yerlerinde diş çürüklerinin oranı çok artar. Bu nedenle
florla ilgili olarak sağlık kuruluşlarının önerilerine uyulmalıdır.